« Βγάζουν τα μάτια όπως ευνούχιζαν οι Βακχίδες. Το μυστήριο της θυσίας, που αποτελεί το άγχος του άντρα απ’ το βάθος των αιώνων, τους δίνει ζωντάνια όταν επιθυμούν το θύμα τους, όταν ανιχνεύουν μέσα στις χάσκουσες πληγές εκείνο που η Κριστίν Παπέν αποκάλεσε μπροστά στο δικαστή, μέσα στην άγνοιά της, ΄το μυστήριο της ζωής΄».
Υπάρχει μια μικρή, καθαρά γαλλική πόλη στην Σάρτ, η πόλη Λε Μάν. Είναι μια πόλη χωρίς ιστορία, όπου οι αστοί κατάφεραν να βάλουν στην άκρη τους αριστοκράτες, να τους μπουζουριάσουν μέσα στους τίτλους ευγενείας τους! Μια πόλη πλούσια, όπου οι υπηρέτες έχουν την ίδια μεταχείριση με τα ζώα ή, ίσως λίγο καλύτερη. Σ’ αυτή την αξιολάτρευτη πόλη, ακόμα και πρόσφατα, μπορούσε κανείς να ακούσει μια κυρία της υψηλής κοινωνίας να ζητάει από τον χασάπη, κρέας για την οικογένειά της και λίγα κόκκαλα για την υπηρέτρια.
Η Κριστίν και η Λεά Παπέν είναι κορίτσια για όλες τις δουλειές. Αδελφές και αχώριστες. Είναι λίγο παράξενες, δεν βγαίνουν και τις μέρες της άδειάς τους τις περνούν μαζί, κλεισμένες στο δωμάτιό τους. Μιλούν λίγο. Αλλά είναι καλές υπηρέτριες. Και απέναντι σε αυτό το ζευγάρι των αδελφών υπάρχει μια Κυρία και η κόρη της, καθόλου τρυφερές, σκληρές, δηλαδή φυσιολογικές για την εποχή τους και για τα απάνθρωπα μέτρα της τάξης τους.
Ένα βράδυ με καταιγίδα ο κεραυνός προκαλεί βλάβη στο ηλεκτρικό. Εκείνο το βράδυ οι αφεντικίνες είχαν βγει. Όταν γυρίζουν, μαλώνουν τις υπηρέτριες : και βέβαια οι υπηρέτριες φταίνε. Δεν έκαναν τίποτα. Έμειναν μαζί, όπως συνήθως, και περίμεναν να ξαναρθεί το φως. Στο θυμό των αφεντικών οι υπηρέτριες συνήθως δεν απαντούν. Αλλά εκείνο το βράδυ… Αναλαμβάνουν από μία. Τους βγάζουν τα μάτια. Αρπάζουν όλα τα εργαλεία που ανήκουν στο βασίλειό τους ( στην κουζίνα ) : σφυριά, λαβίδες, μαχαίρια, όλα είναι καλά για τη θυσία.
Ξεσκίζουν τα πρόσωπα, ποδοπατούν τα σώματα και για να ολοκληρώσουν τη θυσία, χαράζουν τους μηρούς και τους γλουτούς των δύο νεκρών και μουσκεύουν το φύλο της μίας με το αίμα της άλλης, ενώνοντάς τες στη σφαγή και στην τελετουργία. Μετά, όταν τελείωσαν, έπλυναν προσεκτικά στον νιπτήρα το μαχαίρι, τη λαβίδα και το σφυρί. Πλύθηκαν και αυτές και πήγαν στο κρεβάτι τους, μαζί, όπως συνήθως. Σύμφωνα με τη δική τους μαρτυρία, η μόνη κουβέντα που αντάλλαξαν ήταν:
« καθαρίσαμε καλά !». Γνήσια κουβέντα νοικοκυράς. Τα υπόλοιπα δεν τις αφορούσαν.
Η Κριστίν και η Λεά Παπέν καταδικάστηκαν σε αποκεφαλισμό στην κεντρική πλατεία του Μαν. Όταν η Κριστίν κλείστηκε στη φυλακή, χωρίστηκε από τη Λεά όπως συνηθίζεται στις γαλλικές φυλακές. Πέντε μήνες αργότερα τα αποτελέσματα του χωρισμού άρχισαν να διακρίνονται. Η Κριστίν παραληρεί. Προσπαθεί να βγάλει τα μάτια της. Δεν τρώει πια και παραδίδεται σε πράξεις αυτοτιμωρίας, «εξαγνίζεται». Το παραλήρημα οφείλεται στο χωρισμό, όπως ακριβώς το έγκλημα οφείλεται στη στενή συνύπαρξη των δύο αδελφών.
« Πραγματικές σιαμαίες ψυχές, αποτελούν έναν κόσμο κλειστό σε όλους. Αν διαβάσετε τις καταθέσεις τους μετά το έγκλημα θα νομίζετε πως διαβάζετε αντίγραφα. Με μόνα τα μέσα του δικού τους μικρόκοσμου πρέπει να λύσουν τα αίνιγμά τους, το ανθρώπινο αίνιγμα του φύλου.»
Να λοιπόν ένα ζευγάρι από αδελφές, που, επειδή μεγάλωσαν μαζί, δεν αντιμετώπισαν ποτέ την ύπαρξη του άλλου, του άντρα. Δύο αδελφές που βρίσκουν την ευχαρίστησή τους μαζί. Που, μέσα στο έγκλημα, θα βρουν μαζί μια ιερή απόλαυση. Που, μόλις σκοτώσουν, θα ριχτούν με μανία στους μηρούς, αφού πρώτα ξεσκίσουν το φύλο των θυμάτων τους. « Πιστεύω», λέει η Κριστίν, « πως σε μια άλλη ζωή πρέπει να ήμουν ο σύζυγος της αδελφής μου». Σε αυτή τη ζωή ήταν επίσης ο σύζυγος της αδελφής της. Όταν ένα άλλο ζευγάρι γυναικών εμφανίζεται εχθρικό, το ζευγάρι αποχαλινώνεται. « Το ντελίριο για δύο» δημιούργησε το έργο του αλλά προέρχεται από « τη συφορά να είσαι δύο», απ΄την αδυναμία να διακριθείς από τον άλλο, σε τέτοιο βαθμό που, όταν ο άλλος δεν βρίσκεται πια κοντά σου, να εμφανίζονται η απώλεια ταυτότητας και η τρέλα.
Πηγή: Cathrine Clement « Ζάκ Λακάν / Βίος και Πολιτεία – Ο Σαμάνος Ψυχαναλυτής» , εκδ. Θυμάρι, 1986
Πίνακας ( Paula Rego / The maids / 1987 )